Welk dier ben jij? Het is een vraag die scoutsleiders bezighoudt wanneer ze een totem voor je verzinnen. Na de ceremonie ga je naar huis als inventieve impala, plichtsbewuste panda of roofzuchtige adelaar. Maar wat als je naar huis moet als “schaap”? Hoe leg je dat uit?
Je vrienden denken dat ze met je kunnen sollen. Je vooruitziende ouders vragen zich af wat ze verkeerd hebben gedaan. “Hoe overleeft ons arm schaap in een wereld vol haaien?” Nee, fiets maar terug naar het scoutskamp om een nieuwe totem te eisen. Claim “betrouwbare eend”. Laat er geen gras over groeien, want geen enkel adjectief kan jouw “schaap”-totem redden.
De leiders gaan plooien om 2 redenen. 1: terugfietsen toont lef. Dat heeft een schaap niet. 2: plaatsvervangende schaamte. Ze kunnen je toewerpen dat een eend even volgzaam is als een schaap. Antwoord dat een eend het beter kan verstoppen. Of verwijs naar Didier Reynders. Hij is ooit versleten voor “eend waar alles vanaf glijdt”. Kijk hoe ver hij het heeft geschopt: 25 jaar minister. Met krasloten als extralegale voordelen. Krassende poten zijn jouw redding. Elke vogel is beter dan een schaap.
Geef toe: met de totem “schaap” sta je voor aap. Zo voelde ik me toen onze Nieuwe Leider ons allemaal “schaap” noemde. In het parlement! Met een adelaar op zijn bank. “Belastingen heffen is zoals schapen scheren,” zei hij, “je moet stoppen wanneer je aan de huid zit.” Hij was zo eerlijk toe te geven wat hij met ons van plan is: kaal plukken!
Schaapachtige Vlamingen
Wat er ook gebeurt, van het “schaap”-imago moeten we af. Voor we het weten zijn we een verloren schaap. Dan kunnen we zelfs bij mijnheer pastoor niet meer op sympathie rekenen. Dat was onze enige hoop, want mijnheer pastoor heeft schaapvriendelijke rituelen. Ik ontdekte het pas enkele jaren geleden. In Wiekevorst, een schattig dorpje in de Kempen.
Mijnheer pastoor vroeg de kinderen die hun eerste communie willen doen om hun naam af te geven in de kerk. Elk kind moest zijn naam opschrijven en er een dier rond tekenen. Je raadt het al: een schaap. Terwijl ik de namen van de kinderen hoorde afroepen, vroeg ik me af hoeveel kinderen zichzelf als schaap zouden tekenen als ze de vrijheid hadden een dier te kiezen. Daarna hoorden we een eng verhaal over kinderen die als schapen in een stal schuilen voor de boze wolf, maar beschermd worden door Jezus.
Oef. Ik viel bijna van mijn stoel, maar de blikken van de andere kerkgangers hielden me erop. De kerk leek niet de plaats om vragen te stellen. Wat doet het met een kind om te horen dat je een schaap bent? Dat er buiten wolven zijn? Dat Jezus je moet beschermen? Die is al 2.000 jaar dood.
Na de dienst besprak ik mijn vragen met vrienden. “Els, wij luisteren daar niet naar. Je zoekt er teveel achter.” Hoeveel Vlamingen zijn als “schaap” groot geworden? Vinden we het daarom normaal dat onze premier ons met schapen vergelijkt?
Verwarrende tijden
We leven in verwarrende tijden: is onze Nieuwe Leider een wolf, een would-be Keizer Augustus of een Jezus-imitator? Als we toch kaalgeplukt worden, kunnen we dat beter al spelend ondergaan. Laat ons daarom een totem bedenken voor onze Nieuwe Leider. Wordt het Schaapachtige Wolf? Roofzuchtige Adelaar? Of keren we terug naar zijn begin om inspiratie op te doen? U herinnert zich nog frituur ‘Het Draakske’. Wat denk je van Gulzige Draak? Leef u maar eens uit.
Bij nader inzien raad ik u aan om uw schaap-totem niet door “eend” te laten vervangen, maar door “leeuw”. De voordelen zijn legio. U wordt nooit kaalgeplukt. Iedereen bewondert u voor uw moed en kracht. Straffer nog: u wordt bezongen in het mooiste lied. Tenminste, zolang de leeuw kan klauwen. Zolang hij tanden heeft.
Els Ampe, voorzitter Voor U